Zaświadczenie o prawie do głosowania wyborców przebywających za granicą

Czym jest zaświadczenie o prawie do głosowania?

Zaświadczenie o prawie do głosowania wyborców przebywających za granicą to oficjalny dokument wydawany przez konsula, który uprawnia wyborcę do głosowania w dowolnie wybranym obwodzie głosowania - w Polsce, za granicą lub na polskim statku morskim. 

Podstawa prawna

• Kodeks wyborczy - ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r.;
• Rozporządzenie MSZ z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie spisu wyborców sporządzanego i aktualizowanego przez konsula (ze zm.);
• Obwieszczenie MSZ z dnia 16 października 2025 r. - jednolity tekst rozporządzenia.
  
  

Kto może otrzymać zaświadczenie?

Zaświadczenie może otrzymać każdy wyborca:

• Ujęty w Centralnym Rejestrze Wyborców (CRW);
• Posiadający czynne prawo wyborcze (pełnoletni obywatel Polski lub UE w określonych wyborach);
• Zmieniający miejsce pobytu przed dniem wyborów;
• Przebywający za granicą w dniu wyborów.
  
  

Do czego uprawnia zaświadczenie?

Na podstawie zaświadczenia wyborca może głosować w dowolnie wybranym obwodzie głosowania:

• W kraju - w dowolnym obwodzie w Polsce;
• Za granicą - w dowolnym obwodzie utworzonym przez MSZ;
• Na polskim statku morskim.

Zaświadczenie nie ogranicza wyborcy do konkretnego obwodu - może on swobodnie wybrać miejsce głosowania.

Jak uzyskać zaświadczenie?

Gdzie złożyć wniosek?

Wniosek o wydanie zaświadczenia składa się do:

• Konsula - jeśli przebywasz za granicą lub planujesz być za granicą w dniu wyborów;
• Urzędu gminy - jeśli mieszkasz w Polsce, ale planujesz głosować za granicą;
• Kapitana statku - jeśli przebywasz na polskim statku morskim.
  
  

Forma wniosku

Wniosek składa się na piśmie i powinien zawierać:

• Imię (imiona) wyborcy;
• Nazwisko;
• Numer PESEL;
• Własnoręczny podpis wyborcy.
  
  

Terminy składania wniosku

• Przed pierwszą turą wyborów: najpóźniej w 3. dniu przed dniem wyborów (np. 15 maja 2025 r. dla wyborów 18 maja);
• Przed drugą turą wyborów: najpóźniej do dnia ponownego głosowania (np. 29 maja 2025 r. dla II tury 1 czerwca).
  
  

Ile zaświadczeń otrzymuje wyborca?

Wniosek złożony przed pierwszą turą:

• Wyborca otrzymuje dwa zaświadczenia;
• Jedno z oznaczeniem prawa do głosowania w dniu pierwszego głosowania;
• Drugie z oznaczeniem prawa do głosowania w dniu ponownego głosowania (II tury).
  
  

Wniosek złożony po pierwszej turze:

• Wyborca otrzymuje jedno zaświadczenie;
• Z oznaczeniem prawa do głosowania w dniu ponownego głosowania.
  
  

Odbiór zaświadczenia

Zaświadczenie o prawie do głosowania wyborca odbiera:

• Osobiście - za pokwitowaniem;
• Przez upoważnioną osobę - na podstawie pisemnego upoważnienia;
• Pocztą kurierską - w szczególnie uzasadnionych przypadkach konsul może wysłać zaświadczenie za zwrotnym pokwitowaniem odbioru.
  
  

Upoważnienie innej osoby

W przypadku upoważnienia innej osoby do odbioru wyborca sporządza:

• Wniosek o wydanie zaświadczenia;
• Upoważnienie (może być jeden dokument).

W upoważnieniu wskazuje się:

• Imię (imiona) i nazwisko wyborcy;
• Numer PESEL;
• Adres zamieszkania;
• Informację, w jakich wyborach wyborca jest uprawiony do głosowania;
• Dane osoby upoważnionej do odebrania zaświadczenia.
  
  

Opłaty

• Wydanie zaświadczenia jest nieodpłatne;
• W przypadku wysyłki pocztą kurierską na wniosek wyborcy - koszty wysyłki ponosi wyborca.
  
  

Struktura zaświadczenia

Zaświadczenie zawiera następujące elementy:

• Nagłówek: "Zaświadczenie o prawie do głosowania";
• Numer zaświadczenia;
• Dane wyborcy: imię, nazwisko, imię ojca, data urodzenia, numer PESEL;
• Rodzaj wyborów: np. "Wybory Prezydenta RP", "Wybory do Sejmu i Senatu";
• Oznaczenie tury: pierwsze głosowanie lub ponowne głosowanie (II tura);
• Data wyborów;
• Miejsce i data wydania;
• Podpis i pieczęć konsula.
  
  

Ważne zasady dotyczące zaświadczenia

Skreślenie ze spisu

Wyborca, któremu wydano zaświadczenie, zostaje skreślony ze spisu wyborców w miejscu stałego zamieszkania lub w obwodzie, w którym był uprzednio ujęty.

Utrata zaświadczenia

UWAGA! W przypadku utraty zaświadczenia, niezależnie od przyczyny:

• Nie jest możliwe wydanie kolejnego zaświadczenia
• Nie będzie możliwy udział w głosowaniu w obwodzie, w którym uprzednio byłeś ujęty w spisie

Dlatego należy szczególnie dbać o zaświadczenie i zachować je do dnia wyborów.

Kiedy warto uzyskać zaświadczenie?

Zaświadczenie o prawie do głosowania jest szczególnie przydatne, gdy:

• Zmienisz miejsce pobytu przed dniem wyborów;
• Nie jesteś pewny, gdzie będziesz w dniu wyborów;
• Chcesz zachować elastyczność wyboru obwodu głosowania;
• Planujesz głosować za granicą, ale nie dopisałeś się do spisu konsula;
• Jesteś ujęty w spisie wyborców za granicą, ale chcesz zagłosować w innym miejscu (np. w Polsce lub w innym kraju).
  
  

Zaświadczenie a wpis do spisu konsula

Dwie alternatywne ścieżki głosowania za granicą:

Opcja 1: Wpis do spisu konsula (bez zaświadczenia)

• Składasz wniosek o ujęcie w spisie wyborców sporządzanym przez konsula;
• Głosujesz w konkretnym obwodzie głosowania za granicą;
• Nie potrzebujesz zaświadczenia.
  
  

Opcja 2: Zaświadczenie o prawie do głosowania

• Składasz wniosek o wydanie zaświadczenia;
• Możesz głosować w dowolnie wybranym obwodzie;
• Masz pełną elastyczność wyboru miejsca głosowania.
  
  

Praktyczne wskazówki

• Złóż wniosek wcześnie: Nie czekaj do ostatniego dnia terminu;
• Zachowaj zaświadczenie: Przechowuj je w bezpiecznym miejscu do dnia wyborów;
• Zabierz zaświadczenie: W dniu wyborów musisz przedstawić zaświadczenie w komisji wyborczej;
• Sprawdź dane: Upewnij się, że dane na zaświadczeniu są prawidłowe;
• Miej paszport: Do głosowania za granicą potrzebujesz również ważnego polskiego paszportu (lub dowodu w krajach UE).
  
  

Rodzaje wyborów

Zaświadczenie o prawie do głosowania jest wydawane w następujących wyborach:

• Wybory Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej;
• Wybory do Sejmu i Senatu RP;
• Wybory do Parlamentu Europejskiego;
• Referendum ogólnokrajowe.