Rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki z dnia 7 grudnia 2025 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej

Uchylony akt prawny: Dz.U. 2019, poz. 1380
Uchylający akt prawny: Dz.U. 2025, poz. 1748

Dz.U. 2025, poz. 1748

Załącznik

ZAW-K (5) Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej

Dostajesz ZAW-K? Praktyczny poradnik dla każdego podatnika

Właśnie otrzymałeś zawiadomienie (ZAW-K) o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej. Spokojnie – to nie koniec świata. Wiele osób panikuje w tej sytuacji, ale w rzeczywistości masz konkretne prawa i możliwości działania. Ten poradnik wyjaśni Ci, co się dzieje, jakie masz prawa i jakie strategie możesz zastosować.

Co to właściwie jest ZAW-K?

ZAW-K to oficjalne zawiadomienie od urzędu skarbowego, że zamierza Cię skontrolować. To dobra wiadomość – oznacza, że urząd daje Ci szansę na przygotowanie się, zamiast zaskakiwać Cię kontrolą bez uprzedzenia.

Dokument zawiera informacje o:

• Rodzaju podatku, jaki będzie sprawdzany (PIT, VAT, itp.).
• Okresie objętym kontrolą (np. lata 2023-2024).
• Urzędzie, który będzie przeprowadzać kontrolę.

Ważne: ZAW-K to zawiadomienie przed kontrolą, a nie decyzja o karze. Masz czas na działanie.

7 dni – Twoje najważniejsze okno czasowe

Od momentu otrzymania ZAW-K liczą się następne 7 dni. To okres, w którym możesz zrobić coś, co może całkowicie zmienić przebieg kontroli.

Opcja 1: Złóż korektę deklaracji (NAJWAŻNIEJSZE)

To twoje najlepsze prawo ochronne. W ciągu 7 dni od otrzymania zawiadomienia możesz złożyć korektę deklaracji podatkowej. Co to oznacza w praktyce?

• Jeśli robisz błąd w deklaracji – popraw go teraz.
• Jeśli zapomnisz o dochodach – zgłoś je teraz.
• Jeśli źle zaznaczyłeś ulgi – zmień to teraz.

Dlaczego to ważne? Korekta złożona przed kontrolą jest traktowana łagodniej przez urząd. To pokazuje dobrą wolę. Jeśli urząd będzie musiał „łapać" Cię na błędzie podczas kontroli – karę może być wyższa.

Jak to zrobić? Złóż korektę tak jak zwykłą deklarację (e-deklaracje, papierowo lub przez podatnika). Wpisz „KOREKTA" i wskaż, co zmieniasz.

Opcja 2: Wyraź zgodę na wcześniejsze wszczęcie kontroli

Zawiadomienie mówi, że kontrola nie może być wszczęta wcześniej niż za 7 dni. Ale jeśli chcesz przyspieszyć proces – możesz dać zgodę na natychmiast. Kiedy to ma sens?

• Już wszystko sprawdziłeś i wiesz, że jest OK.
• Chcesz szybko skończyć całą procedurę.
• Masz gotowe wszystkie dokumenty.

Jeśli nie jesteś pewny – nie rób tego natychmiast. Czekaj pełne 7 dni na przygotowanie.

Opcja 3: Po prostu czekaj (ale przygotowuj się)

Nie robisz nic widowiskowo – ale zamiast tego przygotowujesz się intensywnie:

• Zbieraj wszystkie dokumenty związane z deklaracją.
• Sprawdzaj rachunki, faktury, umowy.
• Znajdź wszystko, co mogło być sprawdzane (np. darowizny, sprzedaż nieruchomości, koszty).
• Rozważ wynajęcie doradcy podatkowego lub księgowego.
  
  

Jak się przygotować – Praktyczna checklista

Zanim przyjdzie kontroler, zrób to:

• ☐ Przeczytaj zawiadomienie – dokładnie. Zaznacz okres kontroli i rodzaj podatku.
• ☐ Zbierz dokumenty – wszystko dotyczące tego okresu (faktury, rachunki, umowy, dowody wpłat).
• ☐ Sprawdź swoją deklarację – czy wpisałeś wszystko poprawnie? Czy nic nie zapomniałeś?
• ☐ Rozważ korektę – jeśli znalazłeś błąd, złóż korektę w ciągu 7 dni.
• ☐ Skonsultuj się z doradcą – jeśli sytuacja jest skomplikowana, warto ponosić na eksperta.
• ☐ Przygotuj przestrzeń – jeśli kontrola będzie na miejscu, zadbaj, by kontroler miał gdzie pracować.
  
  

Twoje prawa podczas kontroli – Co warto znać

Zawiadomienie ZAW-K zawiera pouczenie o twoich prawach. Oto najważniejsze:

• Prawo do zasady równości: Kontroler musi być bezstronny i sprawiedliwy.
• Prawo do wstawienia informacji: Możesz prosić kontrolera o wyjaśnienia, jeśli coś nie rozumiesz.
• Prawo do protokołu: Kontrola musi być udokumentowana w protokole. Otrzymasz kopię.
• Prawo do obrony: Możesz wnieść zastrzeżenia do protokołu i dodać swoje uwagi.
• Prawo do przedstawiciela: Możesz mieć obecną doradcę podatkowego lub prawnika.
  
  

Co się stanie po kontroli?

Scenariusz 1: Brak błędów
Kontrola się kończy, nic się nie zmienia. Spokój.

Scenariusz 2: Znaleziono błędy, ale nieznaczne
Urząd wyśle rozliczenie z podatkiem dodatkowym + odsetkami. Zapłacisz i gotowe.

Scenariusz 3: Błędy poważne lub oszustwo
Urząd może nałożyć karę, a w skrajnych przypadkach zawiadomić prokuraturę (to rzadkie).

Scenariusz 4: Złożyłeś korektę przed kontrolą
Urząd może uznać korektę za wystarczającą i wznowić kontrolę z mniejszą intensywnością.

Strategie – Jak się chronić?

1. Korektę przedtem niż podczas (złota zasada)
Złożona korekta przed kontrolą wygląda lepiej niż błąd znaleziony przez kontrolera.

2. Dokumentacja, dokumentacja, dokumentacja
Wszystkie dokumenty – rachunki, faktury, umowy, maile. To Twoja zbroja.

3. Profesjonalna pomoc
Jeśli sytuacja jest skomplikowana, doradca podatkowy to inwestycja, która się opłaca.

4. Przejrzystość
Nie ukrywaj dokumentów. Jeśli kontroler odkryje, że coś ukrywałeś – będzie gorzej.

5. Spokój i fachowość
Nie panikuj. Odpowiadaj rzeczowo, bez emocji. Jeśli nie wiesz czegoś – powiedz „nie wiem" zamiast wymyślać.

Praktyczne przykłady

Przykład 1: Przedsiębiorca, PIT i VAT
Dostajesz ZAW-K na PIT za 2024 i VAT. Sprawdzasz deklaracje i okazuje się, że w PIT zapomniałeś wpisać dochód z udzielonych pożyczek (trzeba wpisać jako dochód). Złóż korektę PIT w ciągu 7 dni. VAT może być OK – przygotuj dokumenty.

Przykład 2: Koszty działalności
Masz wygraną kontrolę podatkową za 2023. Zawiadomienie dotyczy rozliczenia kosztów. Sprawdzasz – część wydatków nie ma dokumentów (brak faktur). Być może nie możesz ich odliczać. Zamiast czekać – złóż korektę zmniejszającą koszty. To wygląda lepiej.

Przykład 3: Wszystko jest OK
Dostajesz ZAW-K, ale wiesz, że deklaracja jest prawidłowa. Nie panikujesz. Przygotowujesz dokumenty. Czekasz pełne 7 dni. Kontroler przychodzi, sprawdza, nie znajduje nic. Koniec.

Błędy, których unikaj

• ❌ Ignorowanie zawiadomienia – to poważny błąd. Odpowiedz na zawiadomienie.
• ❌ Tuszowanie dokumentów – zawsze złe. Ukrywanie wyjaśni się i będzie kara.
• ❌ Panikowaanie – zachowaj spokój. Większość kontroli się kończy dobrze.
• ❌ Nieprawdziwe wyjaśnienia – jeśli już mówisz coś kontrolerowi, niech to będzie prawda.
• ❌ Brak dokumentów – jeśli możesz je znaleźć – rób to teraz, zanim przyjdzie kontroler.

Podsumowanie – Twoja akcja plan

Ostatnia rada

Pamiętaj: ZAW-K to szansa, nie wyrok. Urząd daje Ci czas na przygotowanie. Wykorzystaj go mądrze. Załóż, że kontroler jest „normalnym" człowiekiem – nie szuka pretekstów, tylko faktów. Jeśli będziesz uczciwy, transparentny i dobrze przygotowany – większość kontroli skończy się spokojnie.