Wniosek o wypłatę zryczałtowanego równoważnika pieniężnego w razie niewykorzystania prawa do przejazdu na koszt Służby Ochrony Państwa środkami publicznego transportu zbiorowego, funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa oraz członkom rodziny

Wniosek o wypłatę zryczałtowanego równoważnika pieniężnego w razie niewykorzystania prawa do przejazdu na koszt Służby Ochrony Państwa środkami publicznego transportu zbiorowego, funkcjonariuszowi Służby Ochrony Państwa oraz członkom rodziny

stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 października 2025 r. w sprawie zryczałtowanego równoważnika pieniężnego.

Czym jest zryczałtowany równoważnik pieniężny dla funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa?

Zryczałtowany równoważnik pieniężny stanowi istotne świadczenie finansowe przysługujące funkcjonariuszom Służby Ochrony Państwa oraz członkom ich rodzin w przypadku niewykorzystania przysługującego im prawa do bezpłatnego przejazdu na koszt SOP. Świadczenie to reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 października 2025 roku, opublikowane w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1434.

Podstawą prawną do otrzymania tego świadczenia jest artykuł 152b ustawy o Służbie Ochrony Państwa, który przyznaje funkcjonariuszom oraz członkom ich rodzin prawo do przejazdu na koszt SOP środkami publicznego transportu zbiorowego raz w roku do wybranej miejscowości w kraju i z powrotem. W sytuacji, gdy uprawniona osoba nie skorzysta z tego przejazdu, otrzymuje w zamian zryczałtowany równoważnik pieniężny.

Kto może ubiegać się o zryczałtowany równoważnik pieniężny?

Funkcjonariusze Służby Ochrony Państwa

Prawo do złożenia wniosku o wypłatę zryczałtowanego równoważnika pieniężnego przysługuje przede wszystkim funkcjonariuszom SOP pozostającym w czynnej służbie. To właśnie funkcjonariusz składa wniosek zarówno w swoim imieniu, jak i w imieniu członków swojej rodziny.

Członkowie rodziny funkcjonariusza

Zgodnie z przepisami ustawy o Służbie Ochrony Państwa, członkami rodziny funkcjonariusza, którym przysługuje prawo do przejazdu lub równoważnika pieniężnego, są osoby określone w artykule 178d. Do tej grupy zaliczają się:

• Małżonek funkcjonariusza – prawo przysługuje osobie pozostającej z funkcjonariuszem w związku małżeńskim i prowadzącej z nim wspólne gospodarstwo domowe.
• Dzieci funkcjonariusza – uprawnienia obejmują dzieci własne, dzieci małżonka, dzieci przysposobione oraz dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, które pozostają na utrzymaniu funkcjonariusza, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia. W szczególnych przypadkach prawo to dotyczy również dzieci całkowicie niezdolnych do pracy lub samodzielnej egzystencji.
  
  

Warunki przyznania równoważnika pieniężnego

Niewykorzystanie prawa do przejazdu

Podstawowym warunkiem otrzymania zryczałtowanego równoważnika pieniężnego jest niewykorzystanie w danym roku kalendarzowym przysługującego prawa do przejazdu na koszt SOP. Funkcjonariusz musi złożyć oświadczenie, że osoby wymienione we wniosku nie wykorzystały tego uprawnienia.

Brak wykupionych uprawnień do bezpłatnych przejazdów

Świadczenie nie przysługuje funkcjonariuszowi w roku, w którym wykupiono uprawnienia do bezpłatnych przejazdów państwowymi środkami komunikacji na podstawie odrębnych przepisów.

Ograniczenia wynikające ze zbiegu uprawnień

Gdy oboje rodzice są funkcjonariuszami SOP i posiadają dzieci, równoważnik na te dzieci uwzględnia się tylko przy ustalaniu świadczenia jednego z rodziców. Podobnie, gdy oboje małżonkowie pełnią służbę w SOP, świadczenie można otrzymać tylko z tytułu służby jednego z nich.

Jak wypełnić wniosek o wypłatę zryczałtowanego równoważnika pieniężnego?

Wymagane dane we wniosku

Wniosek musi zawierać:

• imię i nazwisko,
• numer PESEL,
• stanowisko służbowe,
• nazwę komórki organizacyjnej SOP,
• numer telefonu kontaktowego.

Oświadczenia funkcjonariusza

Funkcjonariusz oświadcza, że osoby wymienione we wniosku nie wykorzystały prawa do przejazdu. Składa także oświadczenie o stanie rodzinnym, podając dane małżonka oraz dzieci, ich daty urodzenia, stan cywilny, status ucznia/studenta lub niezdolność do pracy, rodzaj ulgi przejazdowej oraz wysokość przysługującego ryczałtu.

Dodatkowe oświadczenia

Jeśli drugi rodzic dziecka jest funkcjonariuszem SOP, należy oświadczyć, że nie otrzymał on równoważnika na to dziecko. Wszystkie dane należy potwierdzić oświadczeniem o ich prawdziwości pod rygorem zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

Wysokość zryczałtowanego równoważnika pieniężnego

Wysokość równoważnika odpowiada cenie biletu za przejazd w drugiej klasie pociągu według taryfy pospiesznej na odległość 1000 km. Uwzględnia się przy tym posiadane ulgi. Kwota ustalana jest według ceny obowiązującej w dniu wypłaty świadczenia, nie później niż w ostatnim dniu służby w roku.

Termin i tryb składania wniosku

Kiedy złożyć wniosek?

Wniosek należy złożyć w terminie umożliwiającym wypłatę świadczenia w danym roku. Zazwyczaj robi się to do końca marca roku następnego.

Gdzie składać wniosek?

Wniosek składa się w komórce organizacyjnej SOP, w której funkcjonariusz pełni służbę. Procedury mogą się różnić w zależności od jednostki.

Forma wniosku

Wniosek składa się w formie pisemnej, zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 października 2025 roku.

Wypłata świadczenia

Świadczenie wypłacane jest po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku. Nie podlega opodatkowaniu jako świadczenie wynikające ze stosunku służbowego. W razie nienależnego pobrania kwoty funkcjonariusz ma obowiązek jej zwrotu.

Różnice między zwrotem kosztów przejazdu a równoważnikiem pieniężnym

Zwrot kosztów przejazdu

W przypadku faktycznego przejazdu funkcjonariusz składa wniosek o zwrot kosztów, dołączając bilety. Zwrot przysługuje do wysokości ceny biletu drugiej klasy pociągu według taryfy pospiesznej, z uwzględnieniem ulg.

Zryczałtowany równoważnik pieniężny

Równoważnik pieniężny jest prostszą alternatywą – nie wymaga przedstawiania biletów, co znacząco upraszcza procedurę.

Praktyczne wskazówki dla funkcjonariuszy

• Planowanie wykorzystania uprawnienia: Warto wcześniej zdecydować, czy skorzystać z przejazdu, czy z równoważnika, uwzględniając plany urlopowe i wysokość świadczenia.
• Dokumentacja stanu rodzinnego: Przygotuj akty małżeństwa i urodzenia dzieci – mogą być pomocne przy weryfikacji danych.
• Sprawdzanie uprawnień do ulg: Przed złożeniem wniosku sprawdź, jakie ulgi przysługują członkom rodziny, zwłaszcza uczącym się dzieciom.
• Konsekwencje błędów: Podanie nieprawdziwych danych skutkuje obowiązkiem zwrotu świadczenia i może prowadzić do postępowania dyscyplinarnego.

Zmiany w systemie świadczeń dla funkcjonariuszy służb mundurowych

System świadczeń dla funkcjonariuszy służb mundurowych, w tym SOP, jest obecnie reformowany. Nowe przepisy mają uprościć system, zwiększyć przejrzystość i poprawić warunki służby. Wprowadzane są także rozwiązania oparte na zryczałtowanych świadczeniach, które są łatwiejsze w administrowaniu.

Publiczny transport zbiorowy – zakres pojęcia

Pojęcie publicznego transportu zbiorowego obejmuje środki komunikacji dostępne dla wszystkich: pociągi, autobusy, tramwaje i inne środki transportu masowego. W praktyce, dla funkcjonariuszy SOP najczęściej wykorzystywane są połączenia kolejowe i autobusowe w kraju.

Data wejścia w życie: 22 październik 2025 r.
Podstawa prawna: — Dz.U. 2025, poz. 1434