Skonsolidowany rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny i porównawczy)
Skonsolidowany rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny i porównawczy) - Aktualizacja wzorów formularzy
Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 lutego 2025 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych, zamieszczamy zaktualizowane wersje formularzy skonsolidowanego rachunku zysków i strat w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym w interaktywnym formacie MS Excel. Nowe wersje sprawozdań obowiazują od dnia 7 marca 2025 r.
Zmieniony akt prawny: Dz.U. 2017 r. poz. 676
Zmieniający akt prawny: Dz.U. 2025 r. poz. 275
Dz.U. 2017 r. poz. 676 z uwzględnieniem zmian z Dz.U. 2025 r. poz. 275
Załącznik 3(a)
Skonsolidowany rachunek zysków i strat (wariant kalkulacyjny)
Załącznik 3(b)
Skonsolidowany rachunek zysków i strat (wariant porównawczy)
Skonsolidowany rachunek zysków i strat – kluczowy element sprawozdawczości grup kapitałowych
Sporządzanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych to ważny obowiązek jednostek dominujących w grupach kapitałowych. Jednym z kluczowych elementów tej sprawozdawczości jest skonsolidowany rachunek zysków i strat, który może być przygotowany w dwóch wariantach: kalkulacyjnym lub porównawczym. W tym artykule przyjrzymy się tym wariantom, ich różnicom oraz wymogom dotyczącym dokumentacji konsolidacyjnej.
Czym jest skonsolidowany rachunek zysków i strat?
Skonsolidowany rachunek zysków i strat to dokument finansowy, który prezentuje przychody i koszty całej grupy kapitałowej w określonym okresie sprawozdawczym. Jego celem jest pokazanie efektywności finansowej grupy jako całości, z wyłączeniem transakcji wewnątrzgrupowych, które mogłyby zniekształcać rzeczywisty obraz sytuacji ekonomicznej.
Wariant kalkulacyjny vs. wariant porównawczy
Jednostki dominujące mają możliwość wyboru jednego z dwóch wariantów sporządzania skonsolidowanego rachunku zysków i strat:
Wariant kalkulacyjny
W wariancie kalkulacyjnym koszty grupowane są według ich funkcji w przedsiębiorstwie. Struktura tego wariantu obejmuje:
- Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów
- Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów
- Koszty sprzedaży
- Koszty ogólnego zarządu
Zaletą tego podejścia jest możliwość lepszej analizy rentowności sprzedaży oraz oceny efektywności poszczególnych obszarów działalności grupy kapitałowej.
Wariant porównawczy
W wariancie porównawczym koszty grupowane są według ich rodzaju. Uwzględnia się tu takie elementy jak:
- Amortyzacja
- Zużycie materiałów i energii
- Usługi obce
- Podatki i opłaty
- Wynagrodzenia
- Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
- Pozostałe koszty rodzajowe
Ten wariant pozwala na dokładniejszą analizę struktury kosztów i identyfikację obszarów, w których można szukać oszczędności.
Dokumentacja konsolidacyjna – co powinna zawierać?
Zgodnie z §20 przepisów o konsolidacji, dokumentacja konsolidacyjna powinna obejmować w szczególności:
- Sprawozdania finansowe jednostek objętych skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym
- Sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych dostosowane do zasad rachunkowości obowiązujących przy konsolidacji
- Sprawozdania finansowe jednostek podporządkowanych przeliczone na walutę polską
- Wszelkie korekty i wyłączenia dokonywane w celu konsolidacji
- Obliczenia wartości godziwej aktywów netto jednostek podporządkowanych
- Obliczenia wartości firmy oraz ujemnej wartości firmy i ich odpisów
- Obliczenia kapitałów mniejszości
- Obliczenia różnic kursowych z przeliczenia sprawozdań finansowych jednostek podporządkowanych
Warto podkreślić, że jednostka dominująca jest zobowiązana do sporządzania i regularnej aktualizacji dokumentacji konsolidacyjnej.
Dodatkowe informacje i objaśnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu
Załącznik do sprawozdania finansowego powinien zawierać szczegółowe informacje dodatkowe, w tym:
Informacje o strukturze grupy kapitałowej
- Dane o jednostce dominującej (nazwa, siedziba, przedmiot działalności)
- Wykaz jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych
- Informacje o wzajemnych powiązaniach kapitałowych
Informacje finansowe
- Struktura rzeczowa i terytorialna przychodów
- Dane o kosztach według rodzajów (w przypadku wariantu kalkulacyjnego)
- Informacje o przychodach i kosztach działalności zaniechanej
- Rozliczenie różnicy między podstawą opodatkowania a wynikiem finansowym
Praktyczne wskazówki przy sporządzaniu skonsolidowanego rachunku zysków i strat
Przy wyborze między wariantem kalkulacyjnym a porównawczym warto uwzględnić:
- Specyfikę branży – niektóre branże tradycyjnie stosują określony wariant
- Potrzeby informacyjne – który wariant dostarczy bardziej przydatnych informacji zarządczych
- Konsekwencję – zaleca się zachowanie spójności w stosowaniu wybranego wariantu w kolejnych okresach
- Porównywalność – warto uwzględnić, który wariant stosują konkurencyjne podmioty, dla ułatwienia analizy porównawczej
Najczęstsze błędy przy sporządzaniu skonsolidowanego rachunku zysków i strat
Do typowych problemów należą:
- Nieprawidłowe eliminowanie transakcji wewnątrzgrupowych
- Błędy w przeliczaniu sprawozdań jednostek zagranicznych
- Nieuwzględnienie różnic w polityce rachunkowości poszczególnych jednostek
- Nieprawidłowe ujęcie kosztów i przychodów z działalności zaniechanej
Podsumowanie
Skonsolidowany rachunek zysków i strat, niezależnie od wybranego wariantu, stanowi istotne źródło informacji o efektywności działania grupy kapitałowej. Prawidłowe jego sporządzenie, zgodnie z wymogami dotyczącymi dokumentacji konsolidacyjnej, pozwala na rzetelną ocenę sytuacji finansowej całej grupy.
Formularze skonsolidowanego rachunku zysków i strat w obu wariantach są dostępne na naszej stronie:
- Skonsolidowany rachunek zysków i strat - wariant kalkulacyjny
- Skonsolidowany rachunek zysków i strat - wariant porównawczy
Zachęcamy do skorzystania z naszych profesjonalnie przygotowanych szablonów, które ułatwią spełnienie wymogów sprawozdawczości finansowej.