Październik 2025 roku przyniesie rewolucyjne zmiany w kontroli granicznej strefy Schengen. System Wjazdu/Wyjazdu (Entry/Exit System – EES) zastąpi tradycyjne stemplowanie paszportów, wprowadzając cyfrową rejestrację obywateli państw trzecich. Wraz z tym Polska przygotowała kompleksowe regulacje prawne, w tym oficjalne formularze wniosków do Krajowej Jednostki ds. EES.

W ramach rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 1 sierpnia 2025 r. w sprawie wnioskowania do Krajowej Jednostki do spraw Systemu Wjazdu/Wyjazdu w zakresie wprowadzania danych do Systemu Wjazdu/Wyjazdu, ich modyfikowania i usuwania, publikujemy w interaktywnym formacie PDF wzory formularzy stanowiące zał. 1-5 do wspomnianego aktu prawnego:

Załącznik 1
Wniosek o dodanie danych do systemu wjazdu/wyjazdu, zgodnie z art. 19 rozporządzenia 2017/2226, w przypadku cofnięcia, unieważnienia lub przedłużenia pobytu krótkoterminowego

Załącznik 2
Wniosek o utworzenie, zgodnie z art. 14 ust. 8 rozporządzenia 2017/2226, rejestru indywidualnego i wpisu dotyczącego wjazdu/wyjazdu na wniosek obywatela państwa trzeciego przebywającego na terytorium państwa członkowskiego, którego pobyt krótkoterminowy rozpoczyna się bezpośrednio po pobycie na podstawie dokumentu pobytowego lub wizy długoterminowej i nie utworzono wcześniej rejestru indywidualnego

Załącznik 3
Wniosek o utworzenie rejestru indywidualnego, aktualizację ostatniego wpisu dotyczącego wjazdu/wyjazdu oraz usunięcie istniejącego rejestru, zgodnie z art. 20 rozporządzenia 2017/2226, w przypadku obalenia domniemania, że obywatel państwa trzeciego nie spełnia warunków związanych z okresem dozwolonego pobytu na terytorium państw członkowskich lub przestał te warunki spełniać

Załącznik 4
Wniosek o zmianę danych, zgodnie z art. 35 ust. 1–5 rozporządzenia 2017/2226, przez ich sprostowanie, uzupełnienie lub usunięcie w przypadku posiadania dowodów wskazujących na to, że dane zarejestrowane w systemie wjazdu/wyjazdu są niezgodne ze stanem faktycznym, niekompletne lub że zostały przetworzone w systemie wjazdu/wyjazdu niezgodnie z rozporządzeniem 2017/2226

Załącznik 5
Wniosek o usunięcie danych w przypadku uzyskania przez obywatela państwa trzeciego polskiego obywatelstwa lub objęcia go zakresem art. 2 ust. 3 rozporządzenia 2017/2226, zgodnie z art. 35 ust. 6 rozporządzenia 2017/2226

Czym Jest System EES i Kiedy Wchodzi w Życie?

System Wjazdu/Wyjazdu to scentralizowany elektroniczny system informacyjny utworzony na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/2226. Głównym celem EES jest zwiększenie bezpieczeństwa strefy Schengen poprzez automatyczne rejestrowanie danych dotyczących wjazdu i wyjazdu obywateli państw trzecich przebywających na krótkoterminowych pobytach (do 90 dni w okresie 180-dniowym).

Data uruchomienia systemu EES zostanie określona przez Komisję Europejską zgodnie z art. 66 ust. 1 rozporządzenia 2017/2226, jednak według najnowszych informacji ministerialnych planowany jest na październik 2025 roku.

Kto Będzie Objęty Systemem EES?

System EES dotyczy wszystkich obywateli państw trzecich (spoza UE), którzy:

• Przekraczają granice zewnętrzne strefy Schengen
• Przebywają na pobyt krótkoterminowy (maksymalnie 90 dni w każdym okresie 180-dniowym)
• Posiadają wizy krótkoterminowe lub są zwolnieni z obowiązku wizowego
• Wjeżdżają na podstawie dokumentów pobytowych lub wiz długoterminowych, a następnie rozpoczynają pobyt krótkoterminowy

Jakie Dane Będą Gromadzone w Systemie EES?

EES będzie przechowywać szczegółowe informacje o podróżnych, w tym:

Dane osobowe i dokumentów:

• Nazwisko i imię (imiona)
• Data urodzenia i obywatelstwo
• Płeć
• Rodzaj, seria i numer dokumentu podróży
• Trzyliterowy kod państwa wydającego dokument
• Data upływu ważności dokumentu

Dane biometryczne:

• Wizerunek twarzy (format JPG)
• Dane daktyloskopijne – odciski palców (format NIST)

Dane dotyczące przekraczania granic:

• Data i godzina wjazdu/wyjazdu
• Przejście graniczne
• Organ dokonujący kontroli
• Informacje o odmowie wjazdu (jeśli miała miejsce)

Rozporządzenie MSWiA z Sierpnia 2025: Nowe Formularze EES

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji wydał 1 sierpnia 2025 roku rozporządzenie (Dz.U. 2025 poz. 1147) regulujące procedury składania wniosków do Krajowej Jednostki ds. Systemu Wjazdu/Wyjazdu. Rozporządzenie definiuje pięć oficjalnych wzorów formularzy oraz szczegółowe procedury ich składania.

Kiedy Składać Wnioski do Krajowej Jednostki ds. EES?

Wnioski składa się wyłącznie w przypadku braku bezpośredniego dostępu do systemu EES spowodowanego przyczynami niezależnymi od organu. Oznacza to sytuacje techniczne, awarie lub inne okoliczności uniemożliwiające standardowe wprowadzenie danych do systemu.

Pięć Oficjalnych Formularzy Wniosków EES

Załącznik 1: Wniosek o Dodanie Danych (art. 19)

Zastosowanie: Cofnięcie, unieważnienie lub przedłużenie pobytu krótkoterminowego

• Cofnięcie zezwolenia na pobyt krótkoterminowy
• Unieważnienie zezwolenia na pobyt
• Przedłużenie okresu dozwolonego pobytu

Załącznik 2: Wniosek o Utworzenie Rejestru Indywidualnego (art. 14 ust. 8)

Zastosowanie: Dla obywatela państwa trzeciego, którego pobyt krótkoterminowy rozpoczyna się bezpośrednio po pobycie na podstawie dokumentu pobytowego lub wizy długoterminowej, gdy nie utworzono wcześniej rejestru indywidualnego.

Załącznik 3: Wniosek o Operacje na Rejestrze (art. 20)

Zastosowanie: Utworzenie, aktualizacja lub usunięcie rejestru w przypadku obalenia domniemania nielegalnego pobytu

• Utworzenie nowego rejestru
• Aktualizacja ostatniego wpisu dotyczącego wjazdu/wyjazdu
• Usunięcie istniejącego rejestru

Załącznik 4: Wniosek o Zmianę Danych (art. 35 ust. 1-5)

Zastosowanie: Sprostowanie, uzupełnienie lub usunięcie danych niezgodnych ze stanem faktycznym

• Sprostowanie błędnych informacji
• Uzupełnienie niekompletnych danych
• Usunięcie danych przetworzonych niezgodnie z przepisami

Załącznik 5: Wniosek o Usunięcie Danych (art. 35 ust. 6)

Zastosowanie: Usunięcie danych po uzyskaniu polskiego obywatelstwa przez obywatela państwa trzeciego lub objęciu go zakresem art. 2 ust. 3 rozporządzenia 2017/2226

Procedura Składania Wniosków EES

Formy Składania Wniosków:

1. Forma elektroniczna – preferowana metoda
2. Forma pisemna – w przypadku braku możliwości złożenia wniosku elektronicznie z przyczyn niezależnych

Proces Realizacji Wniosku:

1. Weryfikacja formalna – Krajowa Jednostka ds. EES sprawdza kompletność wniosku
2. Sprawdzenie uzasadnienia – weryfikacja wystąpienia przyczyn niezależnych
3. Realizacja – wprowadzenie, modyfikacja lub usunięcie danych zgodnie z uprawnieniami organu
4. Informacja zwrotna – powiadomienie organu o realizacji lub odmowie z podaniem przyczyny

Wymagania Wobec Wniosków

Każdy wniosek musi zawierać:

• Kompletne dane wnioskodawcy (nazwa organu, znak sprawy, telefon kontaktowy)
• Szczegółowe uzasadnienie wystąpienia przyczyn niezależnych uniemożliwiających bezpośredni dostęp do EES
• Wszystkie wymagane informacje niezbędne do wprowadzenia, modyfikacji lub usunięcia danych
• Pieczęć i podpis osoby upoważnionej

Krajowa Jednostka ds. EES – Rola i Uprawnienia

Krajowa Jednostka ds. Systemu Wjazdu/Wyjazdu pełni kluczową rolę jako pośrednik między organami a centralnym systemem EES. Jej zadania obejmują:

• Weryfikację formalną składanych wniosków
• Wprowadzanie, modyfikowanie i usuwanie danych EES zgodnie z uprawnieniami organu
• Informowanie organów o realizacji lub odmowie wniosków
• Zapewnienie zgodności operacji z przepisami rozporządzenia 2017/2226

Bezpieczeństwo i Ochrona Danych w Systemie EES

System EES jest wyposażony w zaawansowane mechanizmy ochrony danych osobowych i biometrycznych:

• Szyfrowanie danych na najwyższym poziomie
• Kontrola dostępu – tylko uprawnione organy mogą przetwarzać dane
• Audyty bezpieczeństwa – regularne kontrole integralności systemu
• Zgodność z RODO – pełne przestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych

Korzyści z Wdrożenia Systemu EES

Dla Bezpieczeństwa:

• Skuteczne wykrywanie osób przekraczających dozwolony okres pobytu
• Zapobieganie oszustwom związanym z tożsamością
• Wzmocnienie walki z terroryzmem i poważnymi przestępstwami
• Lepsze zarządzanie migracją

Dla Podróżnych:

• Przyspieszenie procedur granicznych
• Elektroniczne obliczanie okresu dozwolonego pobytu
• Dostęp do informacji o statusie pobytu
• Eliminacja stemplowania paszportów

Dla Organów Granicznych:

• Automatyzacja procesów kontroli
• Dostęp do wiarygodnych danych o przekraczaniu granic
• Zwiększenie efektywności odpraw
• Interoperacyjność z innymi systemami UE

Przygotowania do Wdrożenia EES w Polsce

Polska intensywnie przygotowuje się do uruchomienia systemu EES. Kluczowe działania obejmują:

• Modernizację infrastruktury technicznej na przejściach granicznych
• Szkolenia funkcjonariuszy Straży Granicznej i Policji
• Integrację z Krajowym Systemem Informatycznym (KSI EES)
• Testy systemów i procedur operacyjnych

Interoperacyjność z Innymi Systemami UE

EES będzie współpracować z innymi wielkoskalowymi systemami informacyjnymi UE:

• ETIAS (Europejski System Informacji o Podróży i Zezwoleń na Podróż)
• VIS (Wizowy System Informacyjny)
• SIS II (System Informacyjny Schengen)
• Eurodac (system porównywania odcisków palców)

Praktyczne Wskazówki dla Organów

Przed Złożeniem Wniosku:

• Sprawdź dostępność bezpośredniego dostępu do systemu EES
• Udokumentuj przyczyny techniczne uniemożliwiające standardową procedurę
• Przygotuj kompletną dokumentację sprawy

Podczas Wypełniania Formularza:

• Wypełnij wszystkie obowiązkowe pola
• Użyj wartości katalogowych określonych w EES
• Dołącz dane biometryczne w odpowiednich formatach (JPG dla zdjęć, NIST dla odcisków palców)
• Uzasadnij przyczyny składania wniosku

Odpowiedzialność za Wdrożenie EES

Za koordynację wdrożenia systemu EES w Polsce odpowiada Pełnomocnik Rządu ds. Wdrażania Wielkoskalowych Systemów Informatycznych UE, sekretarz stanu w MSWiA Tomasz Szymański. Na poziomie unijnym systemem zarządza agencja eu-LISA.

Wpływ na Podróżnych Spoza UE

Dla obywateli państw trzecich system EES oznacza:

• Nowe procedury biometryczne przy pierwszym wjeździe
• Automatyczne obliczanie pozostałego czasu pobytu
• Możliwość sprawdzenia statusu przez narzędzie internetowe
• Konieczność aktualizacji dokumentów w przypadku zmian

Wyzwania i Ograniczenia

Wdrożenie systemu EES wiąże się z pewnymi wyzwaniami:

• Koszty technologiczne modernizacji przejść granicznych
• Czas adaptacji funkcjonariuszy i podróżnych
• Potencjalne kolejki na granicach w pierwszych miesiącach
• Konieczność ciągłej aktualizacji systemów IT

Przyszłość Zarządzania Granicami UE

System EES to pierwszy krok w kierunku kompleksowej cyfryzacji zarządzania granicami zewnętrznymi UE. W perspektywie planowane są dalsze rozwiązania technologiczne, w tym aplikacje mobilne umożliwiające wstępną rejestrację danych przed odprawą graniczną.

Podsumowanie: Kluczowe Informacje o Systemie EES

System Wjazdu/Wyjazdu (EES) stanowi przełomową zmianę w kontroli granicznej strefy Schengen. Oficjalne formularze wniosków MSWiA z sierpnia 2025 roku zapewniają organom możliwość prawidłowej współpracy z Krajową Jednostką ds. EES w sytuacjach awaryjnych.

Kluczowe daty:

• 1 sierpnia 2025 – wydanie rozporządzenia MSWiA
• Październik 2025 – planowane uruchomienie systemu EES
• Data określona przez Komisję Europejską – oficjalne wejście w życie

Przygotowanie się do wdrożenia systemu EES wymaga znajomości nie tylko technicznych aspektów, ale również procedur prawnych i administracyjnych. Oficjalne formularze wniosków stanowią ważne narzędzie zapewniające ciągłość funkcjonowania systemu nawet w sytuacjach nieprzewidzianych.